कंकर (Canker) एक प्रकारको रोग हो, जुन प्रायः वनस्पतिहरूमा देखा पर्दछ। यो रोग विशेषगरी फल र फूलको पातमा, तानामा र ज्यूँदो अंगहरूमा प्रभाव पार्छ। कंकरले गर्दा बिरुवाहरू कमजोर हुन्छन् र तिनको वृद्धि र उत्पादनमा समस्या आउँछ।
कंकरको लक्षणहरूमा पातहरूको पृष्ठभूमिमा गाढा बुँदाहरूको उत्पत्ति, पातको किनारमा चित्तेदार धब्बा, र तानाहरुमा कट हुने प्रक्रियाहरू समावेश छन्। यदि यो समयमा मात्र उपचार गरिन्छ भने, बिरुवाले निको हुने सम्भावना बढी हुन्छ।
कंकरको रोकथामका लागि, बिरुवाहरूलाई समय समयमा निरीक्षण गर्नु महत्त्वपूर्ण छ। क्षतिको पहिचान गरेपछि, संक्रमण फैलिनु अघि नै आवश्यक उपचार गरिनुपर्छ। जैविक कृषि उपायहरू, जस्तै कि स्वास्थ्यको लागि उपयुक्त मलको प्रयोग, सफा पानीको प्रयोग र सही रुपमा सिंचाइ प्रणालीको पालन गरेर कंकरको संक्रमणलाई कम गर्न सकिन्छ।
कंकरको प्रभावलाई कम गर्न र बिरुवालाई स्वस्थ राख्नका लागि विभिन्न कृषि विधिहरूमा ध्यान दिनुपर्छ। अनुदान र इन्टरनेटमार्फत उपलब्ध साधनहरूको प्रयोग गर्दै, किसानहरूले आफ्नो कृषि उत्पादनलाई सुधार गर्न र कंकरको समस्या समाधान गर्न सक्छन्।
सुरक्षित र स्वस्थ वातावरणको लागि कंकरको बारेमा आवश्यक ज्ञान र उपायहरु अपनाउनु अति आवश्यक छ। यसले मात्र बिरुवाहरूलाई जीवन्त राख्नेछ, तर हाम्रो खाद्य सुरक्षा र आर्थिक वृद्धिमा पनि योगदान पुर्याउनेछ। सँगै, किसानहरूले कंकरको प्रभावलाई घटाउनका लागि यथाशीघ्र कार्य गर्नुपर्छ।